Hành trình đầu tiên của chú Robot giám sát vận hành "Made in Thủy điện Sơn La"

Nhà máy Thủy điện Sơn La bắt đầu đi vào vận hành từ năm 2010. Trải qua thời gian 12 năm vận hành theo phương pháp truyền thống, việc giám sát các thiết bị trong nhà máy theo cách truyền thống là sử dụng người vận hành được đào tạo có kiến thức và hiểu biết về thiết bị công nghệ, định kỳ hàng giờ đi kiểm tra tình trạng vận hành của các hệ thống thiết bị mà nhân viên đó phụ trách theo chức danh. Công việc đi kiểm tra cần đi qua những nơi có mối nguy hiểm và lặp đi, lặp lại như khu vực các máy biến áp kích từ (TE), khu vực bình tích năng...

Từ thực tiễn giám sát vận hành hệ thống thiết bị trong nhà máy những năm vừa qua, xảy ra một số sự cố liên quan đến hệ thống kích từ và máy biến áp kích từ trong quá trình thiết bị đang vận hành. Khu vực này trở thành khu vực nguy hiểm và có nguy cơ mất an toàn cho người vận hành trong quá trình đi kiểm tra thiết bị định kỳ. Có nhiều giải pháp được đưa ra như làm khung cho máy biến áp, di chuyển các bộ snubber, cải thiện môi trường thông gió, xây vách ngăn... Trong đó có ý tưởng về sử dụng 1 thiết bị Robot được lắp đặt các cảm biến, camera … có thể tự động di chuyển để kiểm tra các thiết bị trong khu sàn 112m nơi bố trí các thiết bị hệ thống kích từ, máy biến áp kích từ, các bình tích năng hệ thống điều tốc, bình khí nén cao áp, hạ áp.

Robot đang làm việc tự động tại cao trình 112m NMTĐ Sơn La

Trên thế giới, robot tự hành đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong các dây chuyền sản xuất để xử lý các công việc có tính lặp đi lặp lại, hỗ trợ người vận hành và tăng năng suất lao động với độ chính xác cao và giảm các mối nguy cho người khi cần phải di chuyển tới các khu vực nguy hiểm để giám sát, kiểm tra. Với sự phát triển của khoa học công nghệ đặc biệt là cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4, các Robot ngày càng được hoàn thiện và gần gũi với nhu cầu đa dạng của con người.

Từng bước tự động hóa quá trình giám sát thiết bị công nghệ nhà máy, ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ và cuộc cách mạng 4.0 vào quản lý, vận hành hệ thống thiết bị công nghệ nhà máy an toàn ổn định, hiệu quả..

Robot đang kiểm tra thiết bị tại khu vực máy biến áp kích từ

Cùng với sự phát triển của các ngành khoa học kỹ thuật thì việc ứng dụng các công nghệ kỹ thuật vào trong công nghiệp ngày càng trở nên quan trọng và phổ biến.

Để đẩy nhanh công cuộc chuyển đổi số trong Công ty Thủy điện Sơn La theo tinh thần Nghị quyết số 68/NQ-HĐTV ngày 17/02/2021 về Đề án tổng thể Chuyển đổi số trong Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam.

Việc nghiên cứu, phát triển mô hình Robot tự hành, phiên bản đầu tiên đặt tên là “Robot giám sát vận hành” nhằm mục đích đảm bảo an toàn cho người vận hành, thay thế các quy trình vận hành thủ công bằng phương pháp tự động hóa chính xác, góp phần nâng cao năng suất lao động trong quá trình vận hành nhà máy điện.

Robot được thiết kế kế làm việc hoàn toàn tự động theo bản đồ được cài đặt. Robot sẽ thực hiện di chuyển theo đường line từ được dán sẵn, dừng tại vị trí cần được kiểm tra để chụp ảnh, đo đạc các thông số môi trường gửi về IPC và lưu trữ trên server.

Hình ảnh bản đồ di chuyển của Robot đang làm việc

Các tín hiệu sau khi được thu thập sẽ được xử lý để đưa ra cảnh bảo cho con người và thiết bị. Ứng dụng công nghệ học máy, các mạng học sâu để xử lý ảnh từ đó đưa ra báo cáo về tình trạng làm việc của tủ điện.

Hiển thị thông tin sau khi đã được xử lý ảnh

Robot hiện tại được tích hợp kết nối với phần mềm trên máy chủ đặt tại phòng trưởng kíp để thuận tiện giám quá trình làm việc và trang thái vận hành của Robot. Toàn bộ thông số về trạng thái tổ máy, trạng thái Robot, thông số đo đạc, hình ảnh, video livestream trong quá trình Robot di chuyển. Các hình ảnh và video được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của hệ thống.

Giao diện phần mềm được thiết kế xây dựng thân thiện với người vận hành để khai thác sử dụng.

Trang giao diện chính phần mềm giám sát và Robot

Được sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám đốc công ty, nhóm đề tài đã hoàn thành giai đoạn thiết kế, thử nghiệm và triển khai đưa Robot vào làm việc tại nhà máy Thủy điện Sơn la. Từ khi đưa robot vào làm việc tại nhà máy, robot làm việc an toàn, ổn định.

Từ những “Bước đi đầu tiên trên đường line” tại NMTĐ Sơn la từ đây có thể mở ra một cách tiếp cận mới với phương pháp giám sát vận hành mới, phù hợp với xu thế thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước. Hòa chung vào nhịp độ thay đổi về chuyển đổi số của EVN, góp thêm một mảng mầu về chuyển đổi số trong Công ty Thủy điện Sơn La năm 2022. Tạo nên một góc nhìn khác về ứng dụng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số trong doanh nghiệp.