Buổi sáng làm việc thường nhật nào cũng vậy, tập thể Đội Quản lý vận hành Đường dây & Trạm biến áp (QLVH ĐD & TBA), Điện lực Tân Hưng (Công ty Điện lực An) mở đầu náo nhiệt, kết thúc để túa ra hiện trường cũng rất náo nhiệt. Ở giữa sự náo nhiệt đó là không gian yên ắng, nghiêm túc của buổi sinh hoạt văn hóa an toàn đầu giờ làm việc tại Đội sản xuất.
Sinh hoạt an toàn xưa nay đã trở thành nhiệm vụ bất di bất dịch, mục đích là để nâng cao chất lượng công tác an toàn - vệ sinh lao động (ATVSLĐ), đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho hiệu quả thi công và bảo vệ sức khỏe người lao động. Buổi sinh hoạt không chỉ là quy trình bắt buộc, mà còn là một nét văn hóa an toàn thấm nhuần trong từng người công nhân ngành điện thời gian qua.
Vai trò của người đứng đầu
Mỗi buổi sáng, Đội trưởng Đội QLVH ĐD & TBA là người có mặt sớm nhất để chủ trì mọi việc, trước buổi sinh hoạt. Với tác phong nghiêm túc, anh nắm qua tình hình vận hành lưới điện ngày hôm trước, xem có những tồn tại gì, kiểm tra sổ sách nhật ký vận hành, ghi nhận tình hình và lên kế hoạch cho công việc trong ngày.
Quang cảnh buổi sinh hoạt đầu giờ làm việc tại Điện lực Tân Hưng (ảnh: ĐLTH)
Đội trưởng triển khai nội dung ngắn gọn, trọng tâm như: Tóm tắt tình hình vận hành của lưới điện trong khu vực, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm công tác, nêu rõ vị trí công việc, phạm vi thao tác, thời gian hoàn thành công việc theo dự kiến.
Đội trưởng luôn gợi nhắc lại các sự cố đã từng xảy ra trên thực tế, phân tích nguyên nhân và xoáy sâu bài học an toàn rút ra, từ đó giúp tập thể nâng cao nhận thức phòng ngừa rủi ro, lưu tâm các điểm như khu vực đang thi công, có nguy cơ va chạm với thiết bị điện, hoặc các địa hình tiềm ẩn rủi ro.
Kiểm tra khóa phiếu, cấp mới chế độ phiếu công tác, đồng thời báo cáo những bất thường trong vận hành lên cấp trên. Lắng nghe tâm tư nguyện vọng, ghi nhận những vướng mắc khó khăn của nhóm công tác, hoặc cá nhân người lao động để có biện pháp xử lý tiếp theo.
Người chỉ huy trực tiếp (CHTT) tại hiện trường có vai trò quyết định đến mức độ an toàn của toàn nhóm. Sau khi tiếp nhận nhân lực, các chế độ phiếu công tác, thao tác, lệnh công tác, người CHTT thực hiện đầy đủ các bước theo quy trình như: Điểm danh, đảm bảo nhân sự đầy đủ và nắm bắt tình trạng sức khỏe của từng người; Đọc to, rõ và phổ biến phiếu công tác, phiếu thao tác, biện pháp an toàn, yêu cầu từng thành viên xác nhận hiểu và đồng thuận trước khi bắt đầu. Chỉ định người giám sát an toàn trong nhóm và nhấn mạnh vai trò báo cáo kịp thời khi có tình huống bất thường. Diễn giải rõ các nguy cơ đặc thù tại khu vực công tác, đặc biệt là các khu vực có khả năng điện áp phục hồi, lưới điện hở hoặc không có khoảng cách an toàn tối thiểu.
Vai trò của màng lưới an toàn vệ sinh viên
Song song với vai trò của Đội trưởng và người CHTT, màng lưới An toàn vệ sinh viên (ATVSV) là lực lượng nòng cốt hỗ trợ kiểm tra, giám sát và nhắc nhở việc tuân thủ các biện pháp an toàn tại hiện trường. Là người lao động trực tiếp, ATVSV là tấm gương trong việc tuân thủ nghiêm túc các quy trình an toàn, thể hiện qua từng thao tác cụ thể, từ kiểm tra bảo hộ lao động (BHLĐ) cá nhân đến việc phối hợp trong nhóm công tác.
Trong buổi sinh hoạt đầu giờ, ATVSV đảm nhận các nhiệm vụ như: Phối hợp phổ biến quy định an toàn mới: ATVSV cập nhật và truyền đạt các văn bản, quy định mới về an toàn vệ sinh lao động từ cấp trên, giúp công nhân nắm bắt kịp thời các thay đổi trong quy trình và yêu cầu pháp lý.
Công việc của công nhân vùng sâu vùng xa tại Tân Hưng, Long An (ảnh: ĐLTH)
Các ATVSV có thể trình bày ngắn gọn về một sự cố an toàn điển hình trong hoặc ngoài đơn vị, nêu rõ nguyên nhân và bài học rút ra, từ đó cảnh tỉnh và nâng cao ý thức phòng ngừa của từng công nhân.
Cùng với người chỉ huy công tác, ATVSV kiểm tra chéo việc trang bị và tình trạng sử dụng BHLĐ của công nhân, đặc biệt chú ý đến vấn đề vệ sinh cá nhân và điều kiện thời tiết ảnh hưởng đến sức khỏe lao động.
Màng lưới ATVSV có nhiệm vụ ghi nhận các ý kiến, phản ánh, hoặc đề xuất của công nhân về điều kiện làm việc, thiết bị bảo hộ, vị trí công tác có nguy cơ… và phản hồi lên lãnh đạo đội để kịp thời xử lý.
ATVSV có thể đề nghị kiểm tra nhanh một số điểm trọng yếu trong quy trình trước khi triển khai công việc, như cách bố trí rào chắn, vị trí tiếp địa, hay điều kiện an toàn trên cao.
Người lao động phải là người thực hiện công tác an toàn tốt nhất
Trước khi bước vào vị trí công tác, mỗi công nhân phải tự kiểm tra thiết bị, BHLĐ cá nhân. Việc này được thực hiện một cách kỹ lưỡng và có sự kiểm tra chéo giữa các thành viên trong nhóm, có sự giám sát qua lại với nhau.
Các nội dung cần thực hiện như: Kiểm tra ngoại quan, không để mũ vỡ, găng tay không thủng, BHLĐ, dây đai an toàn mòn hoặc mất chốt khóa. Thử chức năng dụng cụ cách điện: sào thao tác, bút thử điện được kiểm tra kỹ trước khi sử dụng. Tất cả các công nhân đều phải ghi nhận vào sổ kiểm tra BHLĐ cá nhân, có xác nhận của người chỉ huy công tác.
An toàn điện không thể tách rời việc sử dụng đúng cách dụng cụ an toàn, thiết bị đo lường và dụng cụ thi công. Do đó an toàn vệ sinh viên của Đội cùng với các nhóm công tác tham gia kiểm tra một số điểm kỹ thuật đặc biệt cần chú trọng gồm có: Dụng cụ đo điện áp, ampe, tiếp địa phải được kiểm định đầy đủ, kiểm tra xác nhận độ chính xác. Thiết bị thi công trên cao như gậy sào, thang cách điện, cần trục, phải được kiểm tra độ bền, khóa chốt và điểm tựa trước khi thao tác. Biện pháp tiếp địa tạm thời luôn phải thực hiện đầu tiên và gỡ bỏ sau cùng, thực hiện đúng trình tự "gắn trước – tháo sau". Rào chắn, biển báo phải bố trí theo đúng sơ đồ vị trí công tác đã được phê duyệt, không cẩu thả hay đặt sai hướng làm mất tác dụng cảnh báo.
An toàn lao động là hạnh phúc của mọi nhà (ảnh: ĐLTH)
Ở các đơn vị vùng sâu như Tân Hưng, nơi điều kiện thời tiết khắc nghiệt, địa hình phức tạp, việc xây dựng văn hóa an toàn càng cần được quan tâm từ những hành vi nhỏ nhất. Do đó từng người lao động phải coi buổi sinh hoạt an toàn là “thời gian vàng” để thống nhất tinh thần, nhắc nhở lẫn nhau và truyền cảm hứng tích cực trong công việc. Khuyến khích người lao động phát biểu, nêu ra những bất cập, mối nguy tiềm ẩn từ thực tế để cùng cải tiến quy trình.
Tôn trọng quy trình, không qua loa các bước kiểm tra vì "quen tay", mà luôn coi đó là nguyên tắc sống còn. Xây dựng tinh thần đồng đội, giúp đỡ nhau trong từng thao tác, sẵn sàng lên tiếng khi thấy nguy cơ mất an toàn.
Những giá trị này không đến từ mệnh lệnh hành chính, mà được nuôi dưỡng qua thực tiễn, qua từng ca làm việc, qua chính tinh thần trách nhiệm và tình đồng nghiệp của người công nhân ngành điện.
Buổi sinh hoạt an toàn đầu giờ tại Đội sản xuất không chỉ là một bước trong quy trình làm việc, mà đã trở thành nền tảng xây dựng văn hóa an toàn vững chắc. Trong quá trình duy trì mô hình này, Điện lực Tân Hưng không ngừng cải tiến nội dung và phương pháp triển khai, hướng đến một môi trường lao động an toàn tuyệt đối, hiệu quả bền vững./.
Tác giả: V. Tám – T. Thiết