Người phụ nữ nhỏ nhắn, giản dị, hiền lành đã in sâu trong tâm trí tôi từ thuở nhỏ đến tận bây giờ. Hình ảnh đó là bác Nguyễn Thị Tám - Nguyên là Phó thư ký Công đoàn, Trưởng Ban nữ công thời kỳ Nhà máy Điện Vinh - Sở Điện lực Nghệ Tĩnh - Điện lực Nghệ An, nay là Công ty Điện lực Nghệ An.
Tiếng còi tầm ngân lên từ tầng cao ống khói sừng sững hiên ngang bên dòng Lam xanh ngát, tiếng máy reo vang giữa dòng xe vào ra như thoi dệt trên những tấm thảm than đen lấp lánh. Hình ảnh thân quen của các bác, các cô chú công nhân Nhà máy Điện Vinh lại tấp nập vào ca. Ký ức tuổi thơ tôi bỗng ùa về, nhiều… nhiều lắm! Trong dòng người đó có một người phụ nữ nhỏ nhắn, giản dị, hiền lành đã in sâu trong tâm trí tôi từ thuở nhỏ đến tận bây giờ. Hình ảnh đó là bác Nguyễn Thị Tám - Nguyên là Phó thư ký Công đoàn, Trưởng Ban nữ công thời kỳ Nhà máy Điện Vinh - Sở Điện lực Nghệ Tĩnh - Điện lực Nghệ An, nay là Công ty Điện lực Nghệ An.
Sinh ra và lớn lên tại xã Liên Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, một vùng quê nghèo xứ Nghệ trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng, năm 1959, lúc đó mới 18 tuổi - cái tuổi thanh xuân tràn đầy nhiệt huyết, đi theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, quê hương, Bác đã vào công tác tại Nhà máy Điện Vinh.
Những năm tháng chiến tranh ác liệt Nhà máy Điện Vinh là mục tiêu đánh phá của giặc Mỹ, trong hàng trăm ngàn cán bộ công nhân viên ngành Điện đã làm việc vất vả đêm ngày giữa mưa bom, bão đạn dưới pháo sáng của giặc Mỹ có sự đóng góp không nhỏ của người phụ nữ nhỏ nhắn cần cù đó, vượt qua biết bao khó khăn thăng trầm mà lòng vẫn sắt son vì dòng điện thân yêu trên quê hương Xô Viết.
Bồi hồi xúc động, bác Tám kể về những kỷ niệm tháng ngày oanh liệt của bác và đồng nghiệp. Quá khứ đã lùi xa nhưng đọng lại trong bác những ký ức hào hùng, sâu lắng những tháng ngày vừa chiến đấu vừa sản xuất vẫn còn đó vẹn nguyên. Gương mặt bác ánh lên rạng ngời xen lẫn niềm tự hào.
Thời kỳ đó (sau Đại hội Đảng lần thứ III), toàn Nhà máy Điện Vinh đã dấy lên không khí thi đua lao động sản xuất sôi nổi được toàn thể cán bộ công nhân viên hưởng ứng. Nhất là phong trào thi đua đảm bảo vận hành an toàn được tổ chức rầm rộ nhất. Trong thời điểm này, toàn Nhà máy phát động phong trào học tập và làm theo 3 điển hình tiêu biểu:
- Sản xuất an toàn như Đàm Văn Dưỡng.
- Học tập chuyên cần như Ngô Sỹ Tuyển.
- Cần cù, giản dị như Nguyễn Thị Tám.
(Tư liệu “Lịch sử Điện lực Nghệ An” - 2007).
Bác Tám của chúng ta là như thế đó!
Bác Nguyễn Thị Tám cùng đoàn công tác Sở Điện lực Nghệ An thăm hỏi, tặng quà các Mẹ Việt Nam Anh hùng
Tuổi thanh xuân của bác là những tháng ngày cùng cán bộ và công nhân ngành Điện dũng cảm chiến đấu, vượt mọi gian nguy, kiên quyết bảo đảm sản xuất liên tục, lao động quên mình không nề gian khổ hy sinh để mang dòng điện tải đi khắp mọi miền quê hương. Tham gia xây dựng Nhà máy nhiệt điện 3-2 thuộc công trường 247 ở Hội Sơn - Anh Sơn trước muôn vàn khó khăn gian khổ của buổi đầu đi xây dựng nhiệt điện mới. Trên các công trường lớn, các tuyến đường dây, các trạm biến áp trên khắp mọi miền thời kỳ đó đều có hình dáng nhỏ nhắn, cần cù của bác.
Năm 1964, nên duyên vợ chồng với bác Trần Văn Tấn (một người thợ giỏi) cũng là đồng nghiệp với bác. Cũng từ đó với tinh thần “Tổ quốc cần điện như cơ thể cần máu”, vợ chồng bác cùng với CBCNV Nhà máy Điện Vinh anh hùng đã dũng cảm bám máy, bám lò vừa sản xuất, chiến đấu vừa chăm lo con cái, xây dựng gia đình hạnh phúc ấm êm với ba người con.
Đến năm 1969, sự cống hiến vượt trội và những thành tích của bác đã được Ban lãnh đạo Nhà máy ghi nhận, bác được giao nhiệm vụ mới là Trưởng Ban nữ công Nhà máy Điện Vinh. Thời kỳ đó Nhà máy Điện Vinh là một trong những đơn vị điển hình trong các phong trào thi đua của tỉnh, phong trào phụ nữ của Nhà máy cũng trong khí thế thi đua sôi nổi đó. Là một cán bộ Công đoàn còn rất trẻ, trong quá trình công tác bác luôn phấn đấu học tập nâng cao trình độ, cống hiến hết mình. Chủ động tham mưu với lãnh đạo Nhà máy phối hợp với chuyên môn, luôn biết sát cánh với lực lượng cánh tay đắc lực của Đảng là Đoàn thanh niên đẩy mạnh phong trào thi đua lao động sản xuất khẩn trương sôi nổi. Tạo ra nhiều hoạt động bổ ích qua các cuộc giao lưu văn hoá thể thao động viên cán bộ công nhân viên đoàn kết phấn khởi. Từ những năm 1970-1971, bác là người tiên phong đưa phong trào thể thao của chị em phụ nữ đi lên đó là thành lập được đội bóng chuyền nữ, đội múa kiếm. Việc thu hút nhân tài là cả một vấn đề nan giải lúc đó, hầu hết chị em đang thời kỳ nuôi con nhỏ làm việc theo ca, chồng thì công tác xa, đời sống còn nhiều khó khăn, để động viên họ tham gia Bác phải cần mẫn thuyết phục bằng tất cả tình yêu thương giúp đỡ và có cả mệnh lệnh. Và bác đã thành công, một đội bóng chuyền nữ vang bóng một thời trong những lần đi thi đấu giao lưu với các đội bóng chuyền nữ của Hợp tác xã Tiền Phong rồi Cửa hàng ăn Bến Thuỷ đều chiến thắng.
Con người bình dị ấy luôn gương mẫu đi đầu trong các phong trào thi đua “Giỏi việc nước, đảm việc nhà", là một cán bộ Công đoàn rất tâm huyết với nghề, tâm trong sáng, cống hiến nhiệt tình, chu đáo nghiêm túc, kỷ luật, đó là những vũ khí sắc bén để dẫn dắt các phong trào chung của đơn vị vừa giữ vững truyền thống vừa phát triển hiện đại trong thời kỳ đổi mới.
Bác Nguyễn Thị Tám cùng với nữ CNVC-LĐ Nhà máy Điện Vinh "giỏi việc nước, đảm việc nhà"
Đến cơ quan, bác là người hết lòng vì công việc, sống nhường nhịn, sẵn lòng giúp đỡ các đồng nghiệp khi gặp khó khăn. Những lần đưa đoàn đi công tác hay đi giao lưu, bác là người lo từng ly từng tý cho các thành viên trong đoàn có một sức khoẻ tinh thần tốt nhất, động viên gia đình để yên tâm thực hiện nhiệm vụ mà đơn vị giao.
Trong gia đình, bác là người vợ hiền, dâu thảo, người mẹ đảm đang nghiêm khắc. Ngoài xã hội, bác là người năng nổ nhiệt tình tận tuỵ với công tác xã hội. Suy nghĩ của Bác: Muốn làm tốt công tác công đoàn thì người cán bộ phải có trách nhiệm với công việc, am hiểu pháp luật và vai trò của tổ chức công đoàn, luôn thấu hiểu tâm tư nguyện vọng của người lao động. Phẩm chất giá trị nhất của cán bộ phong trào là phải sáng tạo, nhiệt tình thực sự sâu sát giữ được đoàn kết nội bộ. Bác thầm lặng toả hương bằng chính tinh thần trách nhiệm sự chu đáo và tấm lòng yêu thương của mình. Biết thu phục lòng người bằng những việc làm gương mẫu, tấm lòng yêu thương chân tình của người phụ nữ nhân hậu. Luôn gần gũi mọi người đã giúp Bác lắng nghe được những tâm tư nguyện vọng sâu kín của chị em từ đó đưa ra những lời khuyên chân thành giúp hoà giải được các mối quan hệ bất hoà trong chị em, giúp cho chị em an tâm công tác xây dựng gia đình hạnh phúc, tạo nên sự tin tưởng đồng lòng đoàn kết cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Là người không thích nói về mình nhưng bác luôn được Ban lãnh đạo đơn vị ghi nhận và tin tưởng. Đồng nghiệp bạn bè và các thế hệ con cháu nhớ về bác như một tấm gương điển hình về nhân cách. Đó cũng là lý do mà bác nhận được rất nhiều danh hiệu thi đua của các cấp trao tặng rất đáng quý. Trong đó có: Huân chương kháng chiến hạng Nhì năm 1986; Phụ nữ 5 tốt của Công đoàn Năng lượng Việt Nam; Giỏi việc nước, đảm việc nhà 5 năm 1989 -1994 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Năm 1997 bác nghỉ hưu, gần 40 năm công tác cũng là gần 30 năm với cương vị là “Nữ thủ lĩnh”. Hình ảnh bác vẫn còn đọng lại đối với đồng nghiệp trong và ngoài tỉnh, bà con làng xóm không chỉ gắn liền với những tấm huân chương, những tấm bằng khen của các cấp các ngành mà hình ảnh sâu đậm nhất vẫn là sự cảm phục, yêu thương trìu mến của mọi người dành cho bác.
Là một đồng nghiệp may mắn được gắn bó với bác qua các phong trào nữ công từ năm 1992 - 1997, tôi cũng đã học tập được ở bác rất nhiều về tinh thần trách nhiệm trong công việc cũng như trong các phong trào, sự bao dung với mọi người, hài hoà những yêu ghét giận hờn trong cuộc sống.
Trong muôn vàn những tài năng, những tấm gương sáng của nữ CBCNV ngành Điện ở mọi lĩnh vực trên khắp mọi miền đất nước mà chúng ta đáng ngưỡng mộ học tập thì bác vẫn là tấm gương sáng ngời tạo nên nhiều điều kỳ diệu cho thế hệ sau bác như cô Hồ Thị Nghĩa, chị Chu Thị Quế, chị Đinh Thị Phượng được bác truyền lửa tiếp tục giữ vững truyền thống của Nhà máy Điện Vinh anh hùng, đưa phong trào nữ công của ngành chúng ta xứng danh hơn “Trung hậu, đảm đang, tài năng, anh hùng" trong thời kỳ đổi mới đất nước và luôn giữ vững phát huy truyền thống phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ EVN “Trách nhiệm - Trí tuệ - Đảm đang - Thanh lịch”.
Ban nữ công Công ty Điện lực Nghệ An thăm hỏi và tặng hoa chúc mừng bác Nguyễn Thị Tám
nhân dịp kỷ niệm 92 năm ngày thành lập Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2022)
Lần này gặp, Bác không còn minh mẫn để kể chuyện hào hùng như trước, giờ đây bên con cháu là những người thợ điện tiếp bước truyền thống gia đình, trên tay Bác nâng niu bộ trang phục ngành Điện như nói lên tất cả nhiệt huyết muốn truyền cho con cháu thế hệ trẻ chúng ta thông điệp hãy cống hiến như bà - mẹ đã từng cống hiến.
Bác Nguyễn Thị Tám và con trai, cháu nội cùng làm ngành Điện
Tác giả: Đoàn Thị Hải Sâm - PC Nghệ An